Ondernemen op Bonaire Juridische kansen en uitdagingen
Als partijen met elkaar een overeenkomst willen sluiten, zal er vaak sprake zijn van een aanbod aan de ene partij dat al dan niet aanvaard wordt door de andere partij. Het belangrijkste bij een aanbod is meestal de prijs, de levertijd en de omschrijving van wat geleverd dan wel
gedaan wordt.
Daarnaast is het van belang juridische detailafspraken te maken over bijvoorbeeld de manier van factureren en betalen, verzekeringen, aansprakelijkheden, garanties, geheimhouding, persoonsgegevens, intellectuele eigendomsrechten en de manier waarop en door wie geschillen worden beslecht.
Veel ondernemers gebruiken daarvoor algemene voorwaarden die van toepassing worden verklaard op een overeenkomst. Het gebruik en de inhoud van algemene voorwaarden
zijn dwingend en in de wet geregeld. Als ondernemer moet u dus weten hoe daarmee om te gaan.
Toepasselijkheid algemene voorwaarden
Algemene voorwaarden zijn pas van toepassing als de deze voorwaarden van toepassing zijn verklaard in de overeenkomst. Als ondernemer die iets inkoopt, moet u er op bedacht zijn dat in het aanbod van uw leverancier kan zijn opgenomen dat er algemene voorwaarden van toepassing zijn. Dus als u het aanbod accepteert, zijn de algemene voorwaarden van toepassing verklaard.
Soms bevatten de algemene voorwaarden bepalingen waar u het helemaal niet mee eens bent. Het is dan zaak om bij de reactie op het aanbod expliciet aan te geven dat u “de algemene voorwaarden van de hand wijst”. De algemene voorwaarden zijn in dat geval niet van toepassing. Uw leverancier kan dan echter besluiten uw herziene tegenaanbod (u heeft immers de algemene voorwaarden, die onderdeel waren van het aanbod, niet geaccepteerd) niet te aanvaarden, waardoor er geen overeenkomst tot stand komt. Het is niet genoeg om naar uw eigen algemene voorwaarden te verwijzen. De algemene voorwaarden van de wederpartij dienen uitdrukkelijk van de hand te worden gewezen.
Kennisname van algemene voorwaarden
Om te voorkomen dat u wordt gebonden aan algemene voorwaarden die u niet kent, is in de wet opgenomen dat u een redelijke mogelijkheid moet zijn geboden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen. Als dat niet het geval is, kunt u een beroep doen op de gehele of gedeeltelijke vernietiging van de algemene voorwaarden.
Dat betekent dat de partij die algemene voorwaarden gebruikt zeker moet stellen dat een redelijke mogelijkheid wordt geboden om daarvan kennis te nemen.
Het meest zeker is het afdrukken van de algemene voorwaarden op de achterkant van het briefpapier, of het opnemen van de algemene voorwaarden in hetzelfde digitale bestand als waarmee de offerte wordt verstuurd. Als dat niet mogelijk is (bijvoorbeeld omdat de algemene voorwaarden te omvangrijk zijn om op de achterkant van een vliegticket te worden afgedrukt), moet de gebruiker van de algemene voorwaarden voor het sluiten van de overeenkomst bekendmaken dat de voorwaarden bij hem, dan wel bij het kantoor van de Kamer van Koophandel, dan wel de griffie van het Gerecht ter inzage liggen en dat ze op verzoek zullen worden toegezonden.
Inhoud van de algemene voorwaarden
Een artikel in de algemene voorwaarden is vernietigbaar indien dat “onredelijk bezwarend” is. Dit is een breed begrip dat in de wet verder is uitgewerkt. In de wet is een zogenaamde “zwarte lijst” van onredelijke bedingen opgenomen in overeenkomsten met personen (geen ondernemingen).
Dat kan bijvoorbeeld gaan om zaken als de vrijheid om vast te stellen of de overeenkomst goed wordt nagekomen door een partij, de beperking van rechten van ontbinding en opschorting, een mogelijkheid tot prijsverhoging binnen drie maanden na het sluiten van de overeenkomst zonder mogelijkheid van de overeenkomst af te zien en/of een stilzwijgende verlenging van meer dan een jaar. Als een dergelijk beding voorkomt in de algemene voorwaarden, kunt u een beroep doen op de vernietiging daarvan, waardoor het niet meer van toepassing is.Naast de zwarte lijst bestaat in de wet ook een “grijze lijst” van bedingen waarvan wordt vermoed dat ze onredelijk bezwarend zijn. Dat kan bijvoorbeeld een ongebruikelijke termijn voor nakoming zijn, het ontbreken van een verplichting tot schadevergoeding en/of een opzegtermijn die langer is dan drie maanden. Als een dergelijk beding voorkomt in de algemene voorwaarden, kan dat beding worden vernietigd, tenzij de gebruiker van de algemene voorwaarden kan aantonen dat het in het licht van de omstandigheden helemaal niet onredelijk bezwarend is.
Hoewel de beide lijsten alleen van toepassing zijn voor het gebruik van algemene voorwaarden bij personen (dus niet bij ondernemingen), kan er bij toepassing tussen ondernemingen sprake zijn van “reflexwerking”. Afhankelijk van de omstandigheden en de grootte van de ondernemingen kunnen genoemde lijsten toch een basis vormen voor een beroep op vernietigbaarheid van artikelen in de algemene voorwaarden.
Conclusie
Algemene voorwaarden kunnen een nuttig middel zijn om nadere afspraken te maken bij het sluiten van een overeenkomst. Het is dan wel opletten dat deze algemene voorwaarden van toepassing worden verklaard of juist expliciet van de hand worden gewezen en dat de wederpartij kennis kan nemen van de algemene voorwaarden. Het beste is om deze bij het sluiten van de overeenkomst ter hand te stellen op een manier waarop dat achteraf kan worden aangetoond (bijvoorbeeld door het af te drukken op de achterkant van de offerte of bij de ondertekening aan te geven dat verklaard wordt dat tevens kennis is genomen van de algemene voorwaarden).
De wet beschermt de wederpartij van een gebruiker van algemene voorwaarden door te bepalen dat algemene voorwaarden niet onredelijk bezwarend mogen zijn. Voor overeenkomsten met personen (geen ondernemingen) wordt dat verder uitgewerkt in zwarte en grijze lijsten die onder bepaalde omstandigheden echter ook van toepassing kunnen zijn op ondernemers.