OCW
Een gesprek met Reynolds (Nolly) Oleana
Hij heeft een bijzondere missie, Reynolds (Nolly) Oleana, het hoofd van de unit Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen van Rijksdienst Caribisch Nederland (OCW-RCN). De fraters, die bezig waren zich terug te trekken van het eiland, nodigden 28 jaar geleden de jonge Oleana, die net twee jaar voor de klas stond, uit voor een afscheidsetentje.
Na het gebed vertelden ze hem dat ze de zorg van het onderwijs graag aan hem wilden overlaten. “Met een envelop met 25 gulden hebben ze dit op symbolische wijze aan mij overgedragen. Sindsdien ben ik op alle fronten bezig geweest waar het jeugd- en jongerenontwikkeling aangaat en in verschillende jasjes”, vertelt Oleana.
De SGB (Scholengemeenschap Bonaire) waar hij wiskunde en scheikunde doceerde, heette toen de Lourdes mavo. Na een carrière van verschillende functies op de SGB en daarbuiten is Reynolds Oleana vijf jaar geleden bij de unit OCW-RCN uitgekomen. Sinds juli 2015 is hij hoofd van deze afdeling die tien stafleden telt, van wie er twee op Sint Eustatius en acht op Bonaire werkzaam zijn.
Tweede onderwijsagenda
Oleana omschrijft zijn unit als backoffice voor de Rijksoverheid in Nederland en frontoffice voor de scholen in Caribisch Nederland. De RCN afdeling ondersteunt scholen in het proces van verdieping, vordering en verbetering. Daarnaast is de unit bezig met het ontwerpen en schrijven van de tweede onderwijsagenda. Waar de totstandkoming van de eerste onderwijsagenda voornamelijk werd aangestuurd door het ministerie, is dit proces nu meer bottom up. De zeven basisscholen, Scholengemeenschap Bonaire (SGB) en instellingen als de Raad Onderwijs Arbeidsmarkt Caribisch Nederland (ROA CN), het Expertisecenter Onderwijs Zorg (EOZ) en Fundashon Forma die het sociale kanstraject (SKJ) uitvoert voor jongeren van 18 tot 20 jaar op Bonaire kunnen zelf aangeven wat ze belangrijk vinden voor op de agenda.
Onderwijs belangrijk voor de economie
Het onderwijs draagt volgens unithoofd Oleana op verschillende manieren bij aan de economie. Ten eerste zijn de scholen met meer dan 350 werknemers een belangrijke werkgever op Bonaire. Een relatief groot gedeelte van deze medewerkers heeft bovendien minimaal een HBO-opleiding en is dus hoog opgeleid.
Daarnaast levert het onderwijs zelf ook een belangrijke bijdrage. Zo is het aantal studenten dat beroepsopleidingen volgt, de laatste jaren flink gegroeid volgens het hoofd van OCW-RCN.
Bovendien merkt OCW dat er steeds meer studenten uit de regio naar Bonaire komen omdat een aantal opleidingen op de andere eilanden niet gegeven worden.
Deze studenten dragen op hun beurt eveneens hun steentje bij. Ze komen immers niet alleen binnen met hun studiefinanciering, maar hebben ook een kamer nodig, kopen een auto en zorgen daarmee dus dat er geld binnen stroomt in de lokale economie.
Ten slotte is het feit dat ondernemerschap onderdeel is geworden van sommige opleidingen een positieve ontwikkeling. Dit heeft namelijk als gevolg dat er meer jonge entrepreneurs een eigen bedrijf kunnen starten. En ook dat draagt bij aan de economische activiteit op het eiland. Het grote voordeel daarvan is bovendien dat de kennis op het
eiland blijft. Vroeger gingen er heel veel studenten naar Curaçao en Aruba en kwamen daarna niet meer terug. Dus dan investeerde je weliswaar in de toekomst, maar vervolgens zag je daar weinig van terug. En dat is volgens Oleana nu beter aan het worden.
Toch zijn dit niet de enige verbanden die er te leggen zijn tussen economie en onderwijs. Het beroepsonderwijs op Bonaire bijvoorbeeld leidt hoofdzakelijk op voor de lokale arbeidsmarkt.
De studenten op het mbo worden immers klaargestoomd voor deze arbeidsmarkt. De SGB biedt op dit moment 36 opleidingen verdeeld over vier mbo niveaus aan, waarbij het niveau-1 onderwijs uitbesteed is aan Fundashon Forma.
De scholengemeenschap is dan ook de enige bekostigde school die beroepsonderwijs mag aanbieden op Bonaire.
“Voor de lokale economie is het belangrijk dat we meer focussen op de bouw en infrastructuur door bijvoorbeeld meer technische opleidingen aan te bieden”
Opleiden voor de lokale arbeidsmarkt
Het beroepsonderwijs werkt nauw samen met het bedrijfsleven op Bonaire. Belangrijk hierbij is het arbeidsmarktplatform. Dit platform bestaat uit OCW-RCN, ROA CN, de unit Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de RCN, de afdeling Sociale Zaken en Werkgelegenheid van het OLB, de Kamer van Koophandel en Nijverheid en de SGB. Tijdens de bijeenkomsten worden de behoeften van de lokale arbeidsmarkt beproken. Per slot van rekening willen alle partijen op zodanige wijze investeren in jongeren dat ze later een grotere kans maken op een baan. Om de behoefte zichtbaar te maken vergelijkt Oleana onder andere de cijfers van het aantal studenten met het aantal tewerkstellingsvergunningen (twv) die zijn uitgegeven. Als het bijvoorbeeld gaat over het mbo niveau 1, zijn er op Bonaire 81 leerlingen. Toch zijn er vorig jaar 67 niveau 1 twv’s uitgegeven.
Dus dat betekent dat er op de lokale markt niet voldoende werknemers
op mbo niveau 1 zijn met als gevolg dat er mensen van buiten komen.
De administratieve sector daarentegen
heeft een groot aantal studenten en het aandeel buitenlandse werknemers in deze sector is klein. Hetzelfde geldt voor Zorg & Welzijn, omdat zowel de SGB
als zorginstelling Mariadal opleidingen aanbieden. Op het gebied van de
horeca is het net andersom. Het aantal
studenten is klein en voor deze sector zijn er 71 tewerkstellingsvergunningen afgegeven. Bij de bouw en infrastructuur is de situatie nog schrijnender. Daar zijn in één jaar 189 vergunningen afgegeven terwijl er maar 56 studenten de opleiding volgen.
Genoemde gegevens zijn aanleiding om een discussie op te starten, waarbij het volgens hoofd Oleana heel duidelijk is dat er bepaalde verschuivingen teweeg gebracht zullen moeten worden. “Voor de lokale economie is het belangrijk dat we meer focussen op de bouw en infrastructuur door bijvoorbeeld meer technische opleidingen aan te bieden”, zo stelt hij. Daarnaast moeten naar zijn mening op basis van de cijfers de horeca opleidingen meer worden gepromoot. Het negatieve imago dat aan de horeca hangt, zoals het tot laat in de avond werken en de zware werkzaamheden, moet volgens hem worden omgebogen. “Per slot van rekening is het toerisme de belangrijkste pilaar van onze economie, en dan is het jammer dat we mensen van buiten nodig hebben om die draaiende te houden.” Aldus Reynolds Oleana .
Vooruit kijken
Als overheid moet je vooruitkijken, vindt het unithoofd. Concreet en op de korte termijn betekent dat in dit verband dat het Azul hotel in oktober open gaat en men daar ongeveer 134 mensen nodig heeft. Daarnaast is er voor de langere termijn BOPEC (Bonaire Petroleum Corporation). Dit olie overslagbedrijf moet voor 2020 gaan voldoen aan alle milieunormen van Nederland. Dus wordt daar nu ontzettend veel in geïnvesteerd. Voor deze twee grote projecten zijn er mensen nodig die in deze sectoren kunnen en willen werken en dat vereist voorbereiding.
Daarnaast wil OCW stimuleren dat investeerders meer jonge mensen gaan inzetten. Om dat te bereiken hebben de lokale en landelijke overheid afgesproken dat ze gebruik gaan maken van social return. Dit betekent dat zowel bedrijven die naar de eilanden komen als lokale ondernemingen afhankelijk van de grootte van het project verplicht zijn om minimaal één stagiair in dienst te nemen. Hoe groter het project, hoe meer stagiairs men behoort aan te trekken.
Als laatste sector noemt Oleana nog de groensector, die hem na aan het hart ligt. Omdat er op Bonaire geen groenopleiding is, is het eiland voor zijn voedsel voor 99% afhankelijk van het buitenland. Dit is een doorn in het oog van het afdelingshoofd. Oleana wil naar een situatie waarin Bonaire zelf voorziet in zijn eigen voeding. Al vormt water de grootste uitdaging, het eiland heeft aan de andere kant wel en in ruime mate de beschikking over mest. Alle geiten op het eiland en de kippenfarm produceren immers enorme hoeveelheden.
Volgens hem is Bonaire weliswaar een klein eiland maar het heeft grote mogelijkheden.
Als het eiland meer aandacht zou schenken aan zijn landbouw en veeteelt, komt daar naar zijn mening dan ook vanzelf de cultuur bij. En dat is eveneens aantrekkelijk voor toeristen. Op die manier bestrijd je de armoede, stimuleer je de economie en zorg je voor circulatie van geld op het eiland zelf. Als voortrekker en namens OCW probeert Oleana handen en voeten te geven aan deze aanpak en plannen door ze te bespreken in het arbeidsmarktplatform en door mensen de kans te geven hun talenten in het onderwijs te ontwikkelen.