Ondernemen op Bonaire Juridische kansen en uitdagingen
Je staat er als ondernemer misschien niet altijd bij stil, maar sommige bedrijfsactiviteiten hebben invloed op de natuur en het milieu van Bonaire. Er zijn dan ook ondernemers die zich afvragen af hoe dat zit terwijl anderen er maar liever niet teveel over nadenken. Welke regels gelden op Bonaire en waar moet je als ondernemer rekening mee houden bij het uitoefenen of uitbreiden van je bedrijf?
Grote inrichtingen
Grote bedrijven (volgens de milieuregels ‘grote inrichtingen’ genoemd) vallen sinds 2015 onder de regels van de Wet Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer BES (de Wet VROM BES). Op Bonaire zijn dat tot nog toe slechts de inrichtingen die grote hoeveelheden aardolieproducten opslaan, maar de lijst kan worden uitgebreid. Volgens de VROM BES-wet moeten grote inrichtingen aan strenge voorschriften voldoen om calamiteiten te voorkomen en om de risico’s voor het milieu te reduceren. Het aanvragen van een milieuvergunning is voor grote inrichtingen dan ook niet eenvoudig en de voorwaarden om een vergunning te verkrijgen vereisen vaak flinke investeringen.
Kleinere inrichtingen
Naast de Wet VROM BES bestaat er ook de Hinderverordening die nog steeds van kracht is.
Deze hinderverordening is alleen van toepassing op activiteiten die bij Eilandsverordening zijn vastgesteld. Het is vaak lastig eilandsverordeningen te achterhalen omdat die niet altijd (juist) zijn gepubliceerd. Maar als u bijvoorbeeld van plan bent om meer dan 300 kippen of 50 varkens te gaan houden, of meer dan 8 autowrakken te gaan slopen of energie te gaan opwekken met een windpark of een generator van meer dan 1 MW heeft u een hindervergunning nodig.
Het aanvragen van deze vergunning is iets eenvoudiger. Al zal het Bestuurscollege ook in het geval van een hindervergunning voorwaarden stellen om risico’s voor het milieu te voorkomen.
Activiteitenbesluit
Naast de hiervoor genoemde vergunningen wordt ook nagedacht over een set van algemene regels voor kleine bedrijven die zich bezighouden met activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor het milieu. Het betreft dan bijvoorbeeld garagebedrijven, tankstations, supermarkten, hotels, restaurants, etc. Voor deze bedrijven is het de bedoeling dat er een regeling komt waarbij deze ondernemingen worden ingedeeld in categorieën. Iedere categorie zal een aantal standaardvoorschriften bevatten waaraan alle bedrijven binnen de betreffende categorie zich dienen te houden. Te denken valt daarbij aan het gebruik van lekbakken, filterinstallaties en/of andere zaken. Men zal zich kunnen voorstellen dat het niet gemakkelijk is om dergelijke regels te ontwerpen en vast te stellen. Het is voor vele kleine ondernemers een onwelkome ontwikkeling. Zij runnen al jarenlang hun onderneming en zullen nu worden geconfronteerd met door het activiteitenbesluit verplichte nieuwe investeringen. Het is dan ook één van de redenen waarom dit besluit nog niet is ingevoerd. Als nieuwe ondernemer verdient het echter zeker de aanbeveling om met een scheef oog naar de regels in Nederland te kijken en de investeringen daarop af te stemmen. Dat voorkomt zeer waarschijnlijk dat er later aanpassingen nodig zullen zijn.
Natuur
Natuur is een dierbaar goed en één van de ‘unique selling points’ van Bonaire. De natuurbescherming gaat daarom uit van drie peilers: gebieden, activiteiten en planten en soorten.Het marinepark en Washington Slagbaai zijn parken die speciale bescherming genieten. In deze parken mag niets worden verstoord en mogen bepaalde activiteiten niet worden uitgevoerd. De beschermde planten en soorten zijn uitgebreid beschreven in verschillende verdragen en het Eilandsbesluit natuurbeheer. Zonder een ontheffing al of niet gekoppeld aan een vergoeding mogen die planten en soorten niet worden aangetast. In hetzelfde Eilandsbesluit Natuurbeheer is ook een lijst met activiteiten opgenomen die aan wet- en regelgeving onderhevig dan wel verboden zijn. Als ondernemer is het dus verstandig om na te gaan of je bedrijfsactiviteiten daarop voorkomen. Is dat het geval, zal men in sommige gevallen een milieueffectrapportage moeten opstellen.
Milieueffectrapportage
Bij sommige initiatieven en activiteiten dient een milieueffectrapportage te worden opgesteld. In zo’n rapport worden de gevolgen van een bepaald initiatief, activiteit en/of project voor het milieu in kaart gebracht. Het opstellen van een goed milieueffectrapport is niet eenvoudig en vereist meer dan eens gespecialiseerde hulp. Ondernemers en initiatiefnemers van projecten zien dit rapport vaak als een noodzakelijk kwaad, maar eigenlijk is het een uitgelezen kans om alle belangen zorgvuldig af te wegen en alle belanghebbenden op een rij te zetten.
In een milieueffectrapport worden namelijk de consequenties van verschillende uitvoeringswijzen (alternatieven) geïnventariseerd, opdat er een weloverwogen besluitvorming over kan plaatsvinden.
Bij deze besluitvorming worden de verschillende belangen en mogelijkheden afgewogen tegen de economische belangen (lees: de kosten van verschillende alternatieven). Tenslotte kan het zijn dat op basis van al deze afwegingen die door de milieueffectrapportage naar voren zijn gebracht voor een minder gunstig alternatief wordt gekozen vanwege de kosten.
Conclusie
Met het toenemen van de bedrijvigheid op Bonaire, eisen natuur en milieu een steeds grotere plaats op. Het wettelijk kader voorziet al in een stelsel van regels. Ook al zijn die niet op alle punten even doorzichtig. Alle inrichtingen, van groot tot klein, hebben of krijgen te maken met deze milieuregels. Milieu wet- en regelgeving zou dan ook eigenlijk onderdeel moeten zijn van ieder businessplan. Voor wat betreft natuur staat de bescherming van gebieden, planten en soorten voorop. Bij bepaalde activiteiten die onder het bereik van de milieuregels vallen, is het opstellen van een milieueffectrapportage vereist . En zo krijgt ook dit aspect een plaats in het ondernemen op Bonaire.
Tekst: Tom Peeters | Foto: Conté