Met zeven vluchten per dag heeft InselAir Bonaire samen met Divi Divi Air uit het isolement gehaald. Zo vindt Edward Heerenveen, directeur en mede-oprichter van de op Curaçao gevestigde Antilliaanse particuliere luchtvaartmaatschappij InselAir International B.V. en InselAir Aruba.
Deze Antilliaanse luchtvaartmaatschappij werd in 1993 opgericht door Edward Heerenveen en is later in samenwerking met Albert Kluyver als directeur van Corporate Financial Solutions operationeel gemaakt. Sinds het ontvangen van de eerste AOC (Air Operating Certificate) oftewel de vergunning om een luchtvaartmaatschappij te mogen zijn in 2006 vliegt InselAir vanuit thuisbasis Curacao naar verschillende bestemmingen. Het bedrijf telt momenteel zo’n 800 werknemers verspreid over InselAir Curacao en InselAir Aruba.
En het is niet alleen één van de grootste luchtvaartmaatschappijen in de Caribische regio maar als zodanig ook één van de grootste lokale bedrijven. De maatschappij vervoerde in 2015 namelijk zo’n 1,4 miljoen passagiers, vloog met 19 vliegtuigen naar 23 bestemmingen en draaide een omzet van ruim USD 200 miljoen.
Uit isolement
Bonaire heeft als bestemming een speciale plaats. Het eiland is voor vervoer immers altijd afhankelijk geweest van anderen. De omvang en het inwonersaantal waren eenvoudigweg te klein voor eigen luchtvaart. Men kon Bonaire bereiken overzee, via de scheepvaart. Edward Heerenveen haalt in dat verband de Niagara aan; de boot die tussen Bonaire en Curaçao voer.
De eerste plaatselijke Antilliaanse Luchtvaartmaatschappij (ALM) kreeg om vanaf Curaçao op Bonaire te gaan vliegen van de overheid vijf miljoen subsidie volgens Heerenveen. Bonaire was niet zo’n populaire bestemming dus vliegen naar het eiland was financieel niet aantrekkelijk.
Toen ALM in 2004 failliet ging, nam opvolger DAE (Dutch Antilles Express) de rol van luchtvaartmaatschappij voor de Nederlandse Antillen over. Maar ook DAE slaagde er niet in het hoofd boven water te houden. Dus op het moment dat DAE eveneens sneuvelde in 2013, dreigde Bonaire de vluchten tussen Curaçao en Bonaire kwijt te raken. Toenmalig actief politicus Ramonsito Booi besloot daarom om tafel te gaan met de directie van InselAir. Mede op diens aandringen en vanwege de positieve uitslagen van de studie naar bestemming Bonaire verhoogde InselAir de luchtvaartmaatschappij vervolgens het aantal vluchten op Bonaire en oogstte het op de studie gebaseerde verwachte succes. Wat begon met een paar vluchten in de week, is sinds 2,5 jaar uitgegroeid tot wel zeven vluchten per dag en 37 vluchten naar Bonaire per week. “Het eiland is een groeimarkt”, licht mede-oprichter Heerenveen toe. Het vliegen op Bonaire dat ontstond uit verplichting en verantwoordelijkheid – het op Curaçao gevestigde moederbedrijf InselAir International BV is een onderneming van vóór de opdeling van de voormalige Antillen en kreeg bij het verlenen van de vergunning de verplichting en verantwoordelijkheid mee om op Bonaire te vliegen – is inmiddels uitgegroeid tot een lucratieve business. Het gaat zelfs zo goed dat InselAir recent het kantoor op Bonaire International Airport uibreidde, meer personeel inzet en dit kantoor bovendien langer open houdt. De luchtvaartmaatschappij heeft in tegenstelling tot ALM overigens nooit subsidie ontvangen om te vliegen op Bonaire, maar het gered op basis van eigen investeringen.
Bezint eer ge begint
Het succes dankt de luchtvaart-maatschappij volgens directeur Heerenveen vooral aan het feit dat ze van te voren studies doen, met kleine vliegtuigen zijn begonnen en langzaam hebben opgebouwd en natuurlijk aan de volgens Heerenveen ervaren commissarissen en het managementteam met kennis van zaken.
Inselair heeft een groot aantal werknemers die indertijd door het faillissement van ALM hun baan verloren, overgenomen. Alle expertise was daarmee in één klap in huis. ,,Een goede gok”, noemt de van oorsprong luchtverkeersleider en rijksvoorlichter Heerenveen het. ,,Het had ook verkeerd kunnen gaan.” De twee eerdere Antilliaanse luchtvaartmaatschappijen redden het immers niet. ,,Maar die hadden dan ook niet zulke ervaren en gedegen bestuurders als wij”, grapt directeur Heerenveen half.
Het zijn de studies naar en over bestemmingen waaraan InselAir haar succes onder meer te danken heeft.
Goede studies kunnen het verschil betekenen tussen failissement en succes.
,,Je moet altijd eerst een studie doen. Een verkeerde beslissing op basis van routeplanning kan zomaar je faillissement betekenen. Dus moet je voorzichtig laveren tussen tussen wat wenselijk is en wat mogelijk. Een nieuwe route is een miljoeneninvestering. Onderzoek is echt van levensbelang voor het bedrijf.”
Tenslotte maakt het feit dat het om hun eigen geld gaat, dat de oprichters in het bedrijf gestoken hebben, hen ook voorzichtiger en bewuster van de risico’s.
Naast de verscheidene nieuwe bestemmingen die ook weer voor volgend jaar op de planning staan, heeft directeur Heerenveen de ambitie om van InselAir de luchtvaartmaatschappij nummer één van de Cariben te maken. Het luchtvaartbedrijf is er bijna en hoeft daarvoor alleen nog de in 1947 opgerichte Panamese COPA Airlines te verslaan. Volgens directeur Heerenveen gaan ze dat vooral bereiken door samenwerkingen aan te gaan, waardoor InselAir toch in bijna alle landen in de Cariben en Zuid- en Latijns Amerika aanwezig zal kunnen zijn. Een voorbeeld daarvan zijn de onderhandelingen met luchtvaartmaatschappijen die op de Oostelijke Cariben vliegen en met hun vliegtuigen op bijna alle Oostelijk Caraïbische eilanden landen. Deze samenwerking is aantrekkelijk omdat het niet alleen een groter aantal passagiers in de eigen vliegtuigen betekent maar ook in die van de anderen vanwege de aansluiting op vluchten in hun regio.
Daarnaast blijft het de passagier naar de zin maken ook altijd weer een uitdaging waaraan InselAir ook de komende jaren hard blijft werken. Het aanpakken en terugdringen van vertragingen valt daar uiteraard ook onder.
Passie voor de luchtvaart en realistische doelen
Edward Heerenveen, de zesde telg uit een familie van tien kinderen, maakte eerst een kleine omweg voordat hij uiteindelijk binnen de luchtvaartindustrie zijn plaats vond. Als kleine jongen wilde hij aanvankelijk diplomaat worden, maar dat bleek niet zo heel erg realistisch voor een Curaçaoenaar in die tijd. ,,En als je succes wilt hebben, moet je realistische doelen stellen en daarvoor gaan. Niet opgeven voor je ze hebt bereikt”, zo spoort Heerenveen de hedendaagse jeugd aan.
Omdat zijn ouders wilden dat hij onderwijzer werd, studeerde hij daarom eerst voor docent. Nadat hij aan hun opdracht had voldaan, volgde hij zijn ware liefde: de luchtvaart en dan met name de luchtverkeersleiding. Als kleine jongen had hij met ontzag naar de toren gekeken die de vliegtuigen begeleidde op hun vluchten. Een piloot was teveel van huis naar zijn smaak, maar een luchtverkeersleider, dat was het helemaal. Die kans kreeg hij in Nederland. Na de zware opleiding te hebben afgerond en behoorlijk wat jaren in de luchtverkeersbeveiliging vond Heerenveen het tijd voor iets heel anders. Hij had ondertussen ook massacommunicatie en bedrijfsjournalistiek gestudeerd.
Deze opleiding met een ingelaste stage overheidsvoorlichting en woordvoering bij de Rijksvoorlichtingsdienst in Nederland maakte hem rijksvoorlichter bij de voorlichtingsdienst van Curaçao. Maar de oude liefde en passie bleven trekken en dus vond Heerenveen zijn weg terug naar de luchtvaart als directielid bij ALM/DCA. Na drie jaar verliet hij de luchtvaartmaatschappij ALM/DCA echter weer om directeur te worden van de NationaleTelevisie Maatschappij Telecuracao als verandermanager totdat hij na twee jaar zijn opdracht had voltooid.
Tweeënhalf jaar na zijn vertrek bij ALM/DCA ging de maatschappij failliet en DAE vulde niet helemaal het gat op dat was ontstaan. Dat was voor Heerenveen de extra stimulans om voor zichzelf te beginnen.
Omdat in die tijd in Duitsland grote interesse bestond voor de Caribische eilanden en Heerenveen met een Duitse vriend en collega luchtverkeersleider over zijn plannen sprak, kwam het Duitse woord voor eiland (Insel) ter sprake.
Het gevolg was de naam InselAir.
De oprichting van luchtvaartmaatschappij InselAir betekende voor Bonaire niet alleen de opheffing van een dreigend isolement. Het bedrijf biedt voor nu en in de toekomst ook luchtvaartconnecties naar de regio en Latijns- en Zuid- Amerika. En hoe groter het bereik hoe groter het netwerk van de economische luchtverkeersaders voor het eiland. Luchtverkeersaders die economische groei en dus profit voor zowel Bonaire als InselAir brengen.
Tekst: Patricia Bergwijn | Foto: InselAir