Het werk binnen Gezondheidscentrum Bon Bida Bonaire begint zeer regelmatig met een hulpvraag. Deze krijgen we meestal eerst hard copy via de verwijzer. Dit kan een huisarts, een medisch specialist of de bedrijfsarts zijn. Afhankelijk van het type hulpvraag wordt de patiënt vervolgens ingepland bij een van de daarvoor gespecialiseerde therapeuten of bij meerdere disciplines wanneer de zorgvraag complexer is. Het maakt verschil of je naar het gezondheidscentrum wordt gestuurd voor revalidatie na een nieuwe knie (waarbij normaal gesproken alleen een fysiotherapeut wordt ingeschakeld) of dat je naar het centrum bent verwezen voor een hartrevalidatie na een open hartoperatie bijvoorbeeld. In het laatste geval wordt er naast de fysiotherapeut voor de re-activatie vaak ook een leefstijlcoach en een ‘mental’ coach ingeschakeld voor het optimaliseren van de uitkomst van de revalidatie en ter preventie van een recidief.
Voorafgaand aan het eerste contact met de patiënt zorgt de therapeut ervoor dat de hulpvraag vanuit de verwijzer duidelijk is en wordt er indien nodig contact opgenomen met deze verwijzer voor aanvullende informatie dan wel voor beeldvormend materiaal. Pas daarna volgt het binnen de zorgverlening heel belangrijke eerste contact met de patiënt oftewel de intake. De bedoeling van de intake is om de hulpvraag van de patiënt zelf duidelijk te krijgen en dit wordt gedaan door middel van een kennismakingsgesprek (een anamnese) dat is gericht op het klachtenbeeld. Dit geldt voor alle zorgverleners en disciplines in het centrum. Met andere woorden: de psycholoog, de fysiotherapeuten, de diëtiste, de logopediste, de maatschappelijk werker en andere medewerkers nemen allemaal een anamnese af. Afhankelijk van de klachten en de betreffende discipline volgt er hierna soms ook nog een lichamelijk onderzoek. Daarmee kan bijvoorbeeld worden vastgesteld in hoeverre de zorgvraag realistisch is. Soms is een hulpvraag dusdanig ingewikkeld of uitgebreid, dat deze wordt onderverdeeld in verschillende subdoelstellingen waar gefaseerd aan kan worden gewerkt. De doelstellingen en het verwachte tijdspad worden beschreven in het elektronisch patiëntendossier en bijgesteld wanneer dat nodig blijkt. Om de hulpvraag volstrekt helder te krijgen voor zowel de patiënt als de hulpverlener maakt Bon Bida intern gebruik van SMARTIE-doelstellingen. Soms is het namelijk helemaal niet zo vanzelfsprekend of gemakkelijk om precies te weten wat je nodig hebt. Bovendien worden veel mensen door een verwijzer naar het centrum gestuurd zonder dat het hen duidelijk is wat ze van de zorgverleners kunnen verwachten of wat er van henzelf wordt verwacht. Het SMARTIE-principe kan hierbij helpen. Het is een afkorting van een aantal kenmerken waar de betreffende doelstelling aan moet voldoen. Iedere doelstelling moet Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden, Inspirerend en middels Eigen controle uitvoerbaar zijn.
“de regie van therapie komt steeds meer in de handen van de patiënt zelf”
Specifiek
Een specifieke doelstelling omschrijft de context, de situatie en wanneer je met welke betrokkenen je doel wilt bereiken.
Meetbaar
Je maakt het doel meetbaar door vast te leggen wanneer je het doel hebt bereikt en dus ook wat je verwacht te kunnen doen nadat je het doel hebt bereikt
Acceptabel
De doelstelling moet aanvaardbaar zijn voor alle betrokkenen. Dat wil zeggen voor de patiënt, de therapeut, de omgeving en de werkgever. Daarnaast neem je op welke nadelen of problemen er mogelijk gekoppeld zijn aan het doel dan wel kunnen ontstaan en hoe je deze kunt oplossen.
Realistisch
Een realistisch doel is haalbaar binnen de daarvoor gestelde tijd en specifieke situatie en ligt binnen het vermogen en/of de competenties van de hulpvrager.
Tijdgebonden
Elk doel heeft een tijdspad en een einddatum. Daarmee leg je vast wanneer het doel behaald moet zijn. In geval van complexere problematiek kunnen er subdoelen worden opgesteld die eveneens een tijdsverloop en deadline hebben.
Inspirerend
Een inspirerende doelstelling is positief geformuleerd en sluit aan bij wat iemand belangrijk vindt
Eigen controle
De eigen controle ten slotte moet duidelijk maken of het doel dat de zorgvrager wil bereiken binnen zijn eigen controle ligt en of hij degene is die het behalen van het doel mogelijk kan maken. Het (samen) formuleren van deze doelkenmerken geeft handvatten om de doelstellingen zo concreet mogelijk en daarmee dus hanteerbaar te maken. Op deze manier wordt bovendien duidelijk wat de patiënt belangrijk vindt en wordt de kans van slagen groter. Daarnaast krijgt en kan de patiënt zo meer verantwoordelijkheid nemen. De laatste jaren is er een duidelijke verschuiving merkbaar binnen de gezondheidszorg waarbij de regie over de therapie steeds meer in handen komt te liggen van de patiënt zelf. De hulpverlener of therapeut krijgt meer en meer de rol van coach binnen het hulpproces. Opvallend is dat deze manier van revalideren veel beter werkt in vergelijking met hoe het er voorheen aan toeging. In plaats van het “overgeven van jezelf” aan de behandelaar en hem laten bepalen wat je moet doen en laten, worden patiënten nu gestimuleerd om te begrijpen wat er aan de hand is, wat een mogelijke oplossing zou kunnen zijn en hoe deze bereikt kan worden. Met behulp van coaching wordt de veel belangrijkere interne motivatie gestimuleerd. Deze interne motivatie zorgt er namelijk voor dat een patiënt niet alleen tijdens het contactmoment bezig is met zijn therapie, maar ook gedurende zijn dagelijkse bezigheden. Het resultaat is dan ook een sneller en effectiever antwoord op de hulpvraag.