Een gezonde organisatie is feitelijk het streven van iedere organisatie. Gezonde organisaties zijn in staat om zichzelf en hun medewerkers te laten groeien, stellen hun eigenaren tevreden en zijn van toegevoegde waarde voor hun omgeving, de economie van het eiland, de overheid, hun klanten en toeleveranciers. Dat klinkt logisch, maar het is niet altijd eenvoudig. De samenwerking met een arbodienst kan daarin een belangrijk verschil maken.
De gezonde organisatie
Een organisatie die gezond is, is gebaseerd op een zogeheten ‘win-winsituatie’. De bedrijven bieden prettig werk met goede arbeidsomstandigheden en de medewerkers waarderen dat door optimaal te presteren. De werkgever ontvangt voldoende goede producten en diensten en de werknemer heeft een tevreden gevoel aan het einde van een werkdag waarvan hij of zij weer positieve energie krijgt. Op die manier zorgen de werknemer en werkgever goed voor elkaar en spreken we dus van een win-winsituatie. Dit ideale plaatje ontstaat uiteraard niet vanzelf, maar vergt een voortdurende inspanning van alle betrokken partijen.
De zieke organisatie
In de kern bestaat een organisatie uit de elementen management en directie, medewerkers, productiemiddelen, producten of diensten en interacties met interne en externe belanghebbenden. Een organisatie kan op al deze punten slecht scoren en dus ‘ziek’ zijn en genezing behoeven. Maar beter nog is preventie die voorkomt dat er een zieke organisatie ontstaat. De combinatie van genezen en preventie is het bouwen aan een gezonde organisatie.Indien het verzuim onder medewerkers te hoog is, spreken we eveneens over een ‘zieke organisatie’ eerder nog dan over ‘zieke werknemers’. Een groot verloop en hoog verzuim toont immers aan dat de werknemers niet blij zijn en zij laten dat zien door weg te gaan en/of zich in de meeste gevallen zonder strikt medische reden ziek te melden. Om het verzuim weer tot normale proporties terug te brengen zal de focus dus moeten liggen op beide partijen oftewel de organisatie en de medewerkers. Dat is niet altijd gemakkelijk, maar met wat hulp, slagen de meeste organisaties er wel in.
“gezonde mensen melden zich gemiddeld
één tot twee keer per jaar ziek”
Verzuimpercentages
Een deel van het verzuim is onvermijdelijk. Mensen worden nu eenmaal ziek en soms gaat dat gepaard met arbeidsongeschiktheid. Opname in het ziekenhuis en veertig graden koorts zijn bijvoorbeeld situaties waarbij zieke mensen niet kunnen werken en dus arbeidsongeschikt zijn. Dat verzuimpercentage komt ongeveer neer op twee tot drie procent en we noemen dat ‘wit’ verzuim. Het betekent concreet dat als een bedrijf honderd werknemers in dienst heeft er dagelijks twee tot drie mensen ziek zijn. Maar bij ‘zieke organisaties’ met ‘zieke werknemers’ ligt dat percentage vele malen hoger. Hier op Bonaire komen we als arbodienst soms situaties tegen van rond de twintig procent. Het kan dan niet anders dan dat er binnen zo’n organisatie veel mensen zijn die zich wel ziek melden, maar daar niet altijd een strikt medische reden voor hebben. Dit heet ‘grijs’ verzuim. Een bedrijfsarts kan in zulke situaties beide partijen, dus werkgever en werknemer adviseren.
Verzuimkosten
Een verzuimende medewerker kan ongeveer twee keer zijn eigen bruto salaris kosten. Dit verschilt uiteraard per functie, maar het maakt duidelijk dat verzuim niet louter salarisverlies is. Bij ziekte spelen immers ook kosten vanwege vervanging, het opleiden, het afbreukrisico en het feit dat er op het moment dat er niet gewerkt wordt geen producten verkocht kunnen worden, een rol. De loonderving komt het totale financiële verlies maar voor een klein gedeelte tegemoet.
Verzuimfrequentie
Gezonde mensen melden zich gemiddeld één tot twee keer per jaar ziek. Ook hier geldt dat als iemand zich frequent(er) ziekmeldt en vaker dan vier tot vijf keer per jaar, er waarschijnlijk sprake is van andere problemen dan strikt medische. In de meeste gevallen zijn er dan problemen met de thuissituatie of op het werk en heeft hij of zij hulp nodig. De bedrijfsarts kan ook hierbij zowel de werkgever als de betreffende medewerker(s) van dienst zijn.Voor het hebben en houden van een gezonde organisatie waarbij iedereen wint, is het dus belangrijk om verzuim te genezen maar nog beter is het om verzuim te voorkomen.