Infrastructuur is een onderwerp dat van levensbelang is voor een (ei)land. Je komt er pas achter hoe belangrijk een goede infrastructuur is, wanneer er iets mis is. Een opstopping, files of een slecht wegdek zijn voorbeelden van hoe je op een negatieve manier in aanraking komt met een niet goed functionerende infrastructuur. Als het allemaal goed gaat, is er immers geen probleem. Verkeer dat reizend van A naar B langs elkaar heen beweegt of ondernemers die goederen importeren of exporteren, het gaat allemaal door. Maar kan het ook beter? En zo ja, waar kan het beter op het eiland?
Vanwege de grote invloed van infrastructuur op de economische ontwikkeling is de Kamer van Koophandel en nijverheid Bonaire (KvK) continu bezig met dit vraagstuk. Het is een van de vier kernpunten van het programma ‘Ease of doing business’ dat door de KvK per 1 januari is uitgezet. Concreet betekent dit dat de Kamer dit onderwerp in gesprekken met lokale overheden aanhaalt en vragen stelt over wat er gaat gebeuren om de situatie te verbeteren. Ook bij de rijksoverheid wordt dit punt steeds opnieuw op de agenda gezet.
Door middel van adviezen en lobby probeert de KvK de overheden te inspireren om serieuze acties te ondernemen op dit gebied. Op Bonaire wordt er veel gesproken over de infrastructuur en dan vooral de slechte staat van het wegdek. Elk jaar lijken de gaten en scheuren groter te worden, de lappendeken van gerepareerde stukjes breidt zich uit en auto’s hebben het zwaar. Sommige stukjes weg worden aangepakt en een rotonde zorgt voor een snellere doorstroming. Al met al lijken er ergere dingen om je druk over te maken. Toch begint zo langzamerhand de vraag te ontstaan waarom het kennelijk zo moeilijk is om een gedegen plan te maken om de wegen in een keer goed op te knappen.
Ontwikkeling
Als we kijken naar de ontwikkeling van het eiland is een goed wegennet cruciaal. Want een goede infrastructuur draagt immers bij aan economische ontwikkeling. Dat betekent niet alleen goede wegen, maar vooral ook een goede aansluiting van de wegen op elkaar. Het maakt gebieden gemakkelijk toegankelijk. Daarnaast zijn er duidelijke regels voor goederentransport nodig. Ook hier begint het, net als elders, met een plan. Daarbij dienen we vooral te kijken naar wat we willen bereiken. Dat wil zeggen geen grote visionaire en futuristische plaatjes maar een gedegen plan over waar we naar toe willen met het eiland. Een duidelijk verhaal dat start met de vraag: ‘waarom’. Waarom willen we wegen aanleggen en/of verbeteren, waarom willen we bepaalde gebieden ontsluiten, waarom willen we meer asfalt? Wat willen we met het eiland, met de economie? Willen we het toerisme verder gaan ontwikkelen, willen we meer bedrijvigheid op het eiland, willen we een hub zijn of worden? Velen zullen deze vragen met ‘ja’ beantwoorden, we willen immers meer en beter. Maar aan meer en beter hangt een prijskaartje. Een structurele aanpak van de infrastructuur dient ook vanwege het kostenplaatje over de aankomende vijf tot tien jaar verspreid te worden. De huidige infrastructuur is nog steeds gebaseerd op de situatie van pakweg tien jaar geleden toen er nog zo’n 8000 auto’s op het eiland rondreden, het bevolkingsaantal veel lager en het toerisme minimaal was. In de huidige situatie zijn de aantallen minimaal verdubbeld, rijden grote vrachtwagens af en aan om goederen af te leveren bij supermarkten en winkels en zand en bouwmaterialen bij bouwplaatsen en rijden tankwagens met benzine naar de benzinestations. Als je daarbij nog het toenemend aantal bussen die toeristen vervoeren met tours over het eiland, het aantal auto’s in de verhuur en het toegenomen aantal auto’s onder de bevolking optelt, is het volstrekt logisch dat de wegen stuk blijven gaan en dichtslibben. Het huidige wegennet is er gewoon simpelweg niet voor gemaakt.
Visie
Dus dient er met de blik op morgen en de kennis van vandaag een nieuwe infrastructuur te worden ontworpen. Want waarom accepteren we nog dat het centrum constant vol staat met auto’s, dat het vinden van een parkeerplaats op een doordeweekse dag steeds moeilijker wordt en dat je niet rustig over de boulevard kan lopen of daar op een bankje kan zitten zonder een gevaarlijke brommer of motorrijder tegen te komen die op zijn achterwiel de wildste capriolen uithaalt. Knap en gedurfd wellicht, maar het is wachten op een ongeluk waarbij een toerist of inwoner om het leven komt. En dat terwijl er al flink wat jaren een compleet uitgewerkte centrumvisie klaarligt. Waarom blijft die dan toch
op de plank liggen? Bonaire is klaar om de volgende stap te zetten, maar die moet dan wel worden gezet. Zo zou het eiland kunnen beginnen met het ontwikkelen van bepaalde gebieden. Dat kan het centrum zijn of een bedrijventerrein buiten het centrum. Als je weet waar je wilt gaan ontwikkelen dan kan het wegennet als onderdeel van dat plan worden opgesteld. Hoe zorg je voor bereikbaarheid, wie worden de klanten (alleen leveranciers of ook consumenten)? Door op deze manier het probleem te aan te pakken kun je stimuleren en reguleren. Het ontwikkelen van een bedrijventerrein dat bedrijven aantrekt die elkaar completeren en elkaar versterken, leidt tot de vestiging van andere bedrijven, restaurantjes en barretjes bijvoorbeeld. Boven alles moet echter gelden dat een weg of haven nooit het doel mag zijn. Het hebben van een nieuwe weg of haven leidt immers niet automatisch tot een verbetering van de economie. Het is de manier hoe je met die weg omgaat, wat er over die weg rijdt of kan rijden die ervoor zorgt dat economische ontwikkeling mogelijk is.
Concrete actie
De KvK stelt voor om het meteen goed aan te pakken. Dus geen klein project waarbij er als gevolg van te weinig geld een slechte weg wordt aangelegd. Een slechte weg gaat binnen enkele jaren immers veel te snel stuk en dient dan weer opgelapt te worden. De kosten die dat met zich meebrengt zijn op termijn enorm. Om het in een keer goed te doen is er expertise nodig. De expertise voor dit soort grote projecten is op Bonaire slechts minimaal aanwezig. We zouden echter in deze handig gebruik kunnen maken van de kennis en kunde van Nederland op dit gebied alsmede in het kader van de inkoop van materialen op grote schaal. Indien de wegen in een groter project worden meegenomen, zijn de kosten vooraf duidelijk en wellicht lager dan wanneer we alles zelf inkopen. Een goed plan dat leidt tot economische ontwikkeling zal in Nederland zorgen voor aandacht.
En het is die aandacht die we moeten gebruiken om de plannen om te zetten in concrete acties. Met het geld en eventuele aanvullende expertise kan er vervolgens meteen gefaseerd worden gestart met de renovatie van het wegennet en een totale aanpak van de infrastructuur van Bonaire. Gefaseerd omdat we niet alles tegelijk moeten willen aanpakken, want ‘de winkel blijft immers open tijdens de verbouwing’ en we willen geen chaos creëren. Stap voor stap, met beleid en volgens een vooraf bekend plan werken we structureel aan de economische toekomst van ons eiland.