Bij zorgorganisatie Mariadal wil men de zorg en service voor zichzelf laten spreken. Volgens de op Bonaire geboren en getogen directeur Giovanni Frans, die sinds 1997 betrokken is bij de stichting, richt men zich bij Fundashon Mariadal (FM) op zorg en dan met name op de zorg aan de lokale bevolking. Al het andere is tot nog toe van ondergeschikt belang. Met de polikliniek, het ziekenhuis, het dialysecentrum, de air ambulance, de ambulance, het ziekenhuislaboratorium, verpleeghuis Kas di Kuido, ouderenopvang Ka’i Mimina en de thuiszorg onder zijn hoede is Stichting Mariadal een grote werkgever op Bonaire.
Strategie
“Een doelbewuste strategie”, noemt bestuurder Frans het , “lokale mensen, de Bonairianen moeten het gevoel en vertrouwen hebben dat we er in de eerste plaats voor hen zijn”. Voor interviews met pers of bladen, PR, moderne media en communicatie, voelt de directeur tot nu toe dan ook niet veel. “Bonaire heeft geen leescultuur dus daar bereiken we onze doelgroep niet mee”. Daarnaast is het voor hem ook een kwestie van tijd en prioriteiten stellen. Dat JOB hem nu toch aan tafel heeft en de afspraak niet is afgezegd, is een uitzondering op de regel.
Wat meespeelt bij deze strategie is, dat de groep die niet van Bonaire afkomstig is hele andere eisen stelt. Het enige ziekenhuis op het eiland is alhoewel hard op weg nog niet zover dat het aan al de eisen en verwachtingen van deze mensen van buiten kan voldoen. De organisatie heeft het naar zijn mening ook niet nodig om zich te profileren via de media want met zo’n 530 medewerkers heeft iedereen op het eiland wel familie, kennissen of vrienden die bij Mariadal werken. Dus als er iets te melden valt, is iedereen binnen de kortst mogelijke tijd op de hoogte.
Een derde argument en een redelijk gevoelig punt op Bonaire is het feit dat het eiland door onderdeel van Nederland te worden redelijk veel uit handen heeft gegeven. Veel eilandbewoners hebben het gevoel niet meer mee te tellen en niets meer in te brengen te hebben. Hoewel Giovanni Frans het, ondanks het al of niet terechte commentaar van een groot deel van de bevolking, nog steeds een goede keuze vindt, is het er wel één waar nog altijd hard aan gewerkt moet worden. “Pas als we hebben bewerkstelligd dat de gemeenschap het gevoel heeft, nu is het beter, we zijn beter af, hebben we ons doel bereikt, eerder niet.” Mariadal probeert daar dus aan bij te dragen door zich doelbewust te richten op zorg voor de lokale bevolking.
“Als je het goed doet, spreken je werk en inspanningen voor zich.”
Maatwerk
De arts geeft zelf aan dat er weleens iets misgaat. Hoe goed de medische zorgorganisatie ook zijn best doet, professionals zijn mensen dus het kan gebeuren dat er iets niet helemaal gaat, zoals zou moeten of zoals wordt gewenst, licht hij toe. Desalniettemin moet men zich naar zijn mening ook realiseren dat medewerkers nooit opzettelijk verkeerde of minder goede zorg zouden leveren. Het optimaliseren, moderniseren en verbeteren van de zorg en deze brengen naar een aan de Caribische kleinschaligeBonairiaanse setting aangepast Nederlands niveau is een leerproces. Mariadal heeft volgens de bestuurder nu zo’n 55% van de te bewandelen weg afgelegd. De zorgorganisatie is dus weliswaar over de helft, maar moet nog wel even. De bedoeling is overigens niet om het Nederlandse zorgsysteem in zijn geheel en zonder enig voorbehoud te implementeren op Bonaire. “We moeten de goede dingen overnemen en voor de zaken die we niet willen, zoeken we een eigen oplossing”, stelt Frans.
Investeren in je personeel
Fundashon Mariadal heeft zich ontwikkeld tot een grassroots organisatie. Een voorbeeld daarvan is de visie waar nagenoeg alle toenmalige 180 medewerkers, van schoonmaker tot directielid, in verscheidene sessies aan hebben meegewerkt. En ook al zijn deze visie en missie meer dan zestien jaar oud, ze zijn nog altijd van kracht. De medewerkers van Mariadal laten de Raad van bestuur en het management namelijk regelmatig weten dat Mariadal de visie nog niet heeft bereikt en nog niet klaar is met zijn missie.
In genoemde sessies kwam onder andere naar voren dat de organisatie zijn verantwoordelijkheid moest nemen voor wat betreft het welzijn, de expertise en deskundigheid van het personeel. Men vond dat Mariadal op zodanige wijze voor zijn personeel moest zorgen dat de werknemers hun werk zouden kunnen doen. Dit is dan ook luid en duidelijk opgenomen in de visie.
Als bestuurder heeft Giovanni Frans deze visie niet licht opgevat. Zo verhoogde hij samen met de vakbond van het ziekenhuis na 10-10-10, toen in januari 2011 het Functiewaarderingssysteem Zorg (FWG) werd ingevoerd de salarissen in de laagste functies met 30%. Een grote groep werknemers leefden onder de armoedegrens, hadden een inkomen waarmee ze hun gezin niet konden onderhouden en waren naast de 40-urige werkweek bij Mariadal noodgedwongen ook bij andere werkgevers in dienst of moesten bijklussen. Naast deze verhoging werd met ingang van januari 2011 in samenwerking met de vakbond in de nieuwe CAO ook geregeld dat het loon ieder jaar automatisch geïndexeerd zou worden op basis van de inflatiecijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek Bonaire (CBS). De directeur ziet dan ook met lede ogen toe dat zelfs die 30% anno 2016 toch niet genoeg blijkt. De koopkracht gaat harder achteruit dan de inflatiecijfers van CBS. Er melden zich eenvoudigweg te veel werknemers bij Personeelszaken die bijvoorbeeld geen nieuwe koelkast kunnen kopen als de oude stuk is gegaan, die niet naar de tandarts gaan omdat ze dat niet kunnen betalen, die er opnieuw een tweede baan bij hebben moeten zoeken om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen. Het baart hem zorgen. Want deze mensen hebben geen tijd en energie meer om hun kinderen op te voeden en dat heeft verstrekkende gevolgen. De uitzichtloze vicieuze cirkel van armoede grijpt om zich heen en wordt zo van generatie op generatie overgedragen. Een andere consequentie is dat deze medewerkers evenmin de tijd en energie zullen hebben om mee te gaan met alle nieuwe ontwikkelingen die Mariadal de komende jaren verwacht.
“We moeten de goede dingen overnemen en voor de zaken die we niet willen, zoeken we een eigen oplossing”
Het is dan ook een van de redenen waarom de stichting groot belang hecht aan en investeert in het opleiden van de eigen mensen. Giovanni Frans vindt het niet alleen belangrijk om het vacuüm tussen school en praktijk te dichten door extra lessen Nederlands, Engels en rekenen te geven, hij wil zijn medewerkers ook een betere toekomst te bieden, een kans om verder te komen, te groeien. Van de 530 werknemers volgen er dan ook ruim 300 op de een of andere manier een opleiding. Volgens de geneesheer zijn er zelfs werknemers die om die reden bij Mariadal willen werken en afstand doen van een hogere functie en dito salaris elders. De zorgorganisatie eist dan ook niet van hen dat ze op lange termijn bij Mariadal blijven werken. “Ze mogen met hun papieren en ervaring ergens anders heen al of niet buiten Bonaire”, legt Giovanni Frans uit, “Het zijn en blijven Bonairianen. Vroeg of laat komen ze altijd terug. En dan hebben ze niet alleen meer ervaring maar ook en voor een tweede keer toegevoegde waarde zowel voor Fundashon Mariadal als voor het hele eiland.”