Museum Terramar zal in 2016 zijn deuren openen. Voor meer informatie over het toekomstige museum kun je kijken op de website www.terramarmuseum.com of mailen naar info@terramarmuseum.com.
JOB sprak met de jonge maritieme archeoloog Ruud Stelten die Bonaire’s geschiedenis opnieuw zal laten leven in zijn eigen museum.
Een jonge vent die een historisch museum opzet op
Bonaire is voor velen niet de meest voor de hand liggende
loopbaankeuze. Vertel eens hoe kwam je op dat idee?
Ik ben archeoloog van beroep en het eerste wat ik normaal doe als ik op een nieuwe plek ben, is het lokale museum bezoeken. Dat was dan ook precies wat ik deed toen ik op Bonaire kwam wonen. Alleen bleek het museum in Playa(Kralendijk) niet langer te bestaan. Een historisch museum geeft je in een notendop een beeld van het eiland en haar bewoners; het vertelt het verhaal van het hoe en waarom. Dus kwam ik met het idee om er dan zelf één op te zetten. Al is het een beetje gek om vanuit het niets een museum op te starten, dat gebeurt niet zo vaak, leek het mij de perfecte manier om mijn passie voor geschiedenis en archeologie en mijn wens om iets voor het eiland te doen te combineren.
Van mijn idee maakte ik een plan en dat plan besloot ik verder uit te werken. Daarnaast had ik ook geluk want ik kwam op het juiste moment de juiste mensen tegen die me konden helpen het plan te realiseren. Inmiddels is het zeker dat het verhaal van Bonaire binnenkort te beleven valt en te zien zal zijn in het museum dat onderdeel gaat worden van het Terramar project in het centrum van Kralendijk.
“Je kunt de geschiedenis van het eiland niet los zien van wat er zich op andere eilanden afspeelde”
Wat gaat het museum vertellen of laten zien en hoe centraal
staat de geschiedenis van Bonaire in het museum?
Bonaire heeft een lange en fascinerende geschiedenis.
De koloniale periode, vanaf de vroege zestiende eeuw is redelijk goed gedocumenteerd. Er is echter nog niet veel archeologisch onderzoek gedaan op het eiland. Dat is ook de reden waarom we nog maar zo weinig weten van de prehistorische periode. En dan met name de tijd voor de komst van Europeanen toen het eiland bewoond werd door Indianen. In veel musea in de regio staat de geschiedenis van het eiland waar het museum gevestigd is centraal. Een logisch gegeven; een eiland is immers een op zichzelf staande rots in de zee. De geschiedenis van de diverse eilanden in het Caribisch gebied is echter nauw met elkaar verweven. Je kunt de geschiedenis van een eiland daarom eenvoudigweg niet los zien van wat er zich op andere eilanden afspeelde. En dat is precies waar het museum zich op gaat richten. Het zal de geschiedenis van Bonaire in de Caribische context tonen. Bonaire zelf zal uiteraard centraal staan in de tentoonstellingen, maar de historie van de andere eilanden zal eveneens worden belicht. De bezoeker zal in het museum een reis door de tijd maken vanaf de vroegste Indiaanse bewoning tot aan het eind van de koloniale periode. En naar mijn weten is dat uniek in de Caraïben.
Klopt het dat het museum gehuisvest zal worden in het voormalige ‘Kas van der Dijs’?
Ja, zeker ‘Kas van der Dijs’ is een prachtig historisch pand uit 1860. Door het museum krijgt het pand nu dus een meer dan passende bestemming .
Waaruit bestaan je werkzaamheden als archeoloog in het Caribisch gebied?
Ik ben met allerlei projecten bezig op verschillende eilanden. En ik hoop eind van het jaar te promoveren aan de Universiteit van Leiden. Archeologie in het Caribisch gebied is enorm gevarieerd. De ene dag sta je tot aan je knieen in de modder bij een opgraving van een Inheemse nederzetting en de volgende dag ben je onder water scheepswrakken in kaart aan het brengen. Soms krijg je daadwerkelijk het ‘Indiana Jones-gevoel’ als je je met een kapmes een weg baant door de dichte jungle op zoek naar oude ruines. Uiteraard ga ik mezelf eind van het jaar volledig op het museum richten, maar ik hoop daarnaast nog actief bij diverse onderzoeken betrokken te blijven.
Kun je iets vertellen over jouw rol of jouw functie met betrekking tot het museum?
Ik word de directeur van het museum. Door mijn achtergrond in de archeologie heb ik een brede kennis van de geschiedenis van de regio.
Daarnaast heb ik mij tijdens mijn loopbaan ook veel bezig gehouden met het uitdragen en vertalen van wetenschappelijke informatie naar een breed publiek. Zo heb ik onder meer geholpen met het opzetten van verschillende tentoonstellingen in diverse musea. Ik denk dat het directeurschap een leuke en uitdagende functie zal gaan worden.
Wat en wie wil je bereiken met het museum?
Het museum moet mensen iets bij gaan brengen over de geschiedenis van Bonaire en over de rol die het eiland speelde in de geschiedenis van de regio. Uiteraard hopen we dat het een daverend succes zal worden. Gezien de centrale ligging van het museum zullen er ongetwijfeld veel toeristen op af komen. Maar een museum op Bonaire dat het verhaal van Bonaire vertelt en tentoon stelt, is in de eerste plaats bedoeld voor de Bonaireaanse bevolking. Ik hoop dan ook dat de inwoners van Bonaire het museum ook zullen weten te vinden.
Is er iets dat veel mensen (nog) niet weten over de archeologie of geschiedenis van Bonaire?
Er bestaan veel verschillende verhalen over de slavenhuisjes bij de zoutpannen. Wat veel mensen niet weten, is dat de huisjes zo klein zijn omdat de slaven dat zelf wilden.
In grotere huizen zouden ze met veel meer mensen bij elkaar moeten slapen. En ze sliepen liever alleen of met maximaal één of twee andere personen. Vandaar dat de slaven bij de bouw van de huisjes verzochten deze niet te groot te maken.
Tekst: Rianne van Rijswijk | Foto: creativEnvision